Χιονισμένες στέγες, οι φλόγες της φωτιάς λικνίζονται χαρούμενες, ενώ τα κάστανα και οι πατάτες ψήνονται στη χόβολη, ο ουρανός καθαρός – ένα αψεγάδιαστο γαλάζιο με λευκά σύννεφα. Πότε τον σκεπάζει ένα γκρίζο -αυτό του χιονιά- και πέφτουν νιφάδες, χιλιάδες νιφάδες, τόσες που δεν βλέπεις πέρα από τη μύτη σου. Κλείνεσαι στο σπίτι τότε, τα χέρια πάνω από τη φωτιά, ένας άγγελος σου προσφέρει ένα ζεστό φλιτζάνι κακάο, λες, τι ωραία που είναι η ζωή. Μετά από λίγο η χιονόπτωση σταματάει και ο ουρανός καθαρίζει και πάλι. Βγαίνεις έξω σε μια ησυχία περίεργη, μόνος ήχος το τρίξιμο των βημάτων σου που βυθίζονται στο φρέσκο χιόνι. Κάνεις μια έτσι με το βλέμμα και αντικρύζεις τα βουνά. Κάτασπρα. Πιο ψηλά κι απ’ τον ουρανό. Είσαι στον παράδεισο; Ίσως κάπου καλύτερα. Είσαι στα Ζαγοροχώρια. Και είναι Χριστούγεννα.Έχεις μέσα σου αυτό το συναίσθημα, ότι είσαι παιδί και βρίσκεσαι στο εργαστήρι του Άη Βασίλη. Και γύρω σου διάσπαρτα παιχνίδια. Παιχνίδια που έχουν ονόματα χωριών.
Η Βοβούσα μέσα στον εθνικό δρυμό Βάλια Κάλντα, η Ιτέα με τα τοξωτά γεφύρια, η Αρίστη, το Πάπιγκο, ο Βίκος με τη θέα στο φαράγγι του Βίκου, ο Καστανώνας, το Μονοδένδρι, το Κουκούλι, οι Ασπράγγελοι και τόσα ακόμα.
Πηγαίνοντας από χωριό σε χωριό, το μάτι πετάει πάνω από βουνοκορφές, κάνει βουτιές σε χαράδρες, τρέχει πάνω σε παγωμένες λίμνες, στέκεται και χαζεύει τα ποτάμια που παλεύουν με τον πάγο. Πότε νικάει ο ένας, πότε ο άλλος.
Στα Ζαγοροχώρια, δεν θα νιώσεις τα Χριστούγεννα, σαν να βρίσκεσαι στην Ελβετία. Αλλά θα δεις έθιμα, αποκλειστικά της περιοχής αυτής και θα γευτείς πιάτα που κάθε Ελβετός θα ζήλευε. Πιάταχωρίς κρέας, εμπνευσμένα μόνο από τη φύση.
Πρώτα-πρώτα, τις αξέχαστες ηπειρώτικες πίτες που όμοιές τους δεν υπάρχουν πουθενά στην Ελλάδα, με εκείνο το μοναδικό, χειροποίητο, κριτσανιστό φύλλο. Οι πίτες εδώ, κάτω από τη σκιά της Πίνδου είναι η παράδοση των ανθρώπων της. Μεγάλωσαν γενιές και γενιές γεωργών και κτηνοτρόφων, τους στήριξαν στις σκληρές δουλειές, από το πρωί ως το βράδυ. Μερικές από τις πιο γνωστές veganπίτες είναιη λαχανόπιτα, η χορτόπιτα ή σπανακόπιτα χωρίς τυρί, η πρασόπιτα, η μανιταρόπιτα, η γλυκιά ή αλμυρή κολοκυθόπιτα, η αγροτική πίτα με διάφορα λαχανικά, πιπεριές Φλωρίνης, ελιές, κρεμμύδι και πολλά μυρωδικά και η διάσημη μπλατσάρα ή μπλατσαριά, που φτιάχνεται από διαφορετικά χόρτα της περιοχής και χυλό από αλεύρι καλαμποκιού. Συνήθως βάζουν και φέτα, αλλά ζητήστε την στη νηστίσιμη εκδοχή.
Η Ηπειρώτικη γη είναι γεμάτη αρώματα και γεύσεις. Συλλέξαμε εδώ μερικά από τα πιάτα που θα σας δώσουν ενέργεια για το περπάτημα στα διάφορα αξιοθέατα, αλλά και άλλα που θα ζεστάνουν τα παγωμένα δεκεμβριάτικα βράδια.
Ποιος δεν θα ήθελε τώρα μια πιατέλα φασόλια με σπανάκι; Το άρωμα της ντομάτας και του πράσου, μαζί με τα Ηπειρώτικα μυρωδικά δίνουν ένταση στη γεύση και το κάνουν ένα από τα αγαπημένα μας. Για όσους Χειμώνας σημαίνει σούπα, τα Ζαγοροχώρια προσφέρουν πολλές επιλογές. Ρεβυθάδα, φασολάδα με δυόσμο και ρίγανη, πατατόσουπα με πράσο, είναι μόνο μερικές από τις συνταγές που προτιμούν στα μέρη αυτά και… μας τρέχουν ήδη τα σάλια.
Αλλά Ζαγοροχώρια δεν σημαίνει μόνο παράδοση. Θα βρείτε πολλά εστιατόρια με γκουρμέ βίγκαν γεύσεις όπως μπρουσκέτα με κανθαρέλλες και άνθη από θρούμπι, ζυμαρικά με μαύρη τρούφα, ανάμικτη πράσινη σαλάτα με βασιλομανίταρα και σιναπόσπορο, αμπελοφάσουλα με κανθαρέλλες και πέστο τσουκνίδας, ζυμαρικά με άγρια μανιτάρια, σκόρδο και λευκό κρασί Ζίτσας. Τα μανιτάρια και το σκόρδο φυτρώνουν άγρια στην περιοχή του Ζαγορίου, οπότε θα τα βρείτε σε πολλά πιάτα. Θα τα συνοδεύσετε βέβαια με ντόπια κρασιά ή τσίπουρο που αφθονούν στην περιοχή.
Φωτο από το μενού του Κανέλα και Γαρύφαλο, ενός θεματικού εστιατορίου αφιερωμένου στα μανιτάρια και τους εκλεκτούς καρπούς της άγριας φύσης της Ηπείρου.
Μερικά από τα εστιατόρια, όπου μπορείτε να βρείτε βίγκαν πιάτα, ανά περιοχή:
Πάπιγκο: Κουκουνάρι, PapigoTowers, Πάνθεον, Άστρα, Κονάκι, Δίας
Αρίστη: Ζήσης, Σάλβια, Εν Αριστη
Ασπράγγελοι: Βιργινία, Μοντάζα
Τσεπέλοβο: Η Μικρή Άρκτος
Βίτσα: Στα Ριζά,Κανέλα & Γαρύφαλλο
Βραδετό: Σκάλα Βραδετού
Κουκούλι: Τρίτοξο
Δίλοφος: Λίθος
Καπέσοβο: Θουκυδίδης
