Μόδα και βιωσιμότητα:
Στο σύγχρονο κόσμο η έννοια της μόδας έχει συνδεθεί άρρηκτα με τη συνεχή δημιουργία και αγορά καινούριων ρούχων τα οποία μετά από λίγο μόνο χρονικό διάστημα πετιούνται ή χαρίζονται για να αντικατασταθούν με άλλα κομμάτια που θα είναι πιο συμβατά με τις νέες τάσεις. Μάλιστα, με βάση την Livia Firth, creative director της συμβουλευτικής εταιρείας βιωσιμότητας Eco-Age, οι άνθρωποι παγκοσμίως καταναλώνουν περίπου 80 δισεκατομμύρια ρούχα κάθε χρόνο, ποσότητα 400% μεγαλύτερη από αυτήν που καταναλώναμε πριν από είκοσι χρόνια.
Στον αντίποδα της τάσης αυτής, έρχεται η βιώσιμη μόδα. Τι εννοούμε όμως όταν αναφερόμαστε στην έννοια αυτή; Για να ορίσουμε τι είναι η βιώσιμη μόδα, χρειάζεται πρώτα να εξηγήσουμε τι σημαίνει η έννοια «βιωσιμότητα». Με βάση λοιπόν το λεξικό Collins «Βιωσιμότητα είναι η αποφυγή της εξάντλησης των φυσικών πόρων προκειμένου να διατηρηθεί μία οικολογική ισορροπία», Συνεπώς, μία ενέργεια είναι βιώσιμη, όταν δεν χρησιμοποιούνται περισσότεροι φυσικοί πόροι από όσους μπορεί να αντικαταστήσει ο πλανήτης με φυσικό τρόπο και δεν παράγεται τίποτα που ο πλανήτης να μην μπορεί να απορροφήσει φυσικά. Ακόμα, με βάση τον διάσημο σύμβουλο επιχειρήσεων, John Elkington, η βιωσιμότητα σε μία επιχείρηση συνδέεται με τα 3P: People, Planet, Profit (άνθρωποι, πλανήτης, κέρδος), δηλαδή τον κοινωνικό, περιβαλλοντικό αλλά και οικονομικό αντίκτυπο μίας επιχείρησης.
Η βιώσιμη μόδα (sustainable fashion), λοιπόν, δημιουργήθηκε σαν όρος σε αντιδιαστολή με τη γρήγορη μόδα (fast fashion), και αφορά στην κατασκευή ρούχων που έχουν κατασκευαστεί με τρόπο που λαμβάνει υπόψιν τα πολλά περιβαλλοντικά προβλήματα που προκαλεί η σύγχρονη βιομηχανία της μόδας. Από την άλλη πλευρά, η γρήγορη μόδα αντιπροσωπεύει τα εύκολα προσβάσιμα και μοντέρνα ρούχα, τα οποία παράγονται σε αναπτυσσόμενες χώρες προς όφελος μεγάλων εταιρειών παγκόσμιας εμβέλειας. Οι εταιρείες αυτές προσφέρουν συνεχώς νέα προϊόντα στην αγορά σε πολύ φτηνές τιμές, οδηγώντας καταναλωτές και καταναλώτριες να αγοράζουν ρούχα που συχνά δε χρειάζονται. Παράλληλα, δημιουργείται με αυτό τον τρόπο η αντίληψη ότι το ρούχο είναι είδος προσωρινό ή ακόμα και μίας χρήσης.
Περιβαλλοντικές επιπτώσεις της βιομηχανίας της μόδας:
Τα τέσσερα κυριότερα ζητήματα που πρέπει να λάβουμε υπόψιν όταν αναφερόμαστε σε μόδα και βιωσιμότητα, είναι τα εξής:
- Κατανάλωση νερού και ρύπανση: Το νερό κατασπαταλάται από το πρώτο στάδιο της παραγωγής των ρούχων, όπως είναι το πότισμα του βαμβακιού ή των ζώων που θα χρησιμοποιηθούν για το δέρμα τους, το καθάρισμα της πρώτης ύλης , μέχρι και το συχνό πλύσιμο των ρούχων μας στο πλυντήριο.
- Εκπομπές ενέργειας: Οι εκπομπές ενέργειας είναι ιδιαίτερα μεγάλες σε κάθε στάδιο της ζωής ενός ρούχου, από την παραγωγή λ.χ. συνθετικών υφασμάτων, μέχρι ακόμα και το πλύσιμο, το σιδέρωμα και το στέγνωμα στο σπίτι μας ή σε καθαριστήριο.
- Χρήση χημικών: Η χρήση χημικών είναι ιδιαίτερα μεγάλη, ειδικά σε πρώτες ύλες όπως είναι το βαμβάκι. Κατά τη συμβατική καλλιέργεια βαμβακιού χρησιμοποιούνται υπέρογκες ποσότητες λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, οι οποίες πολλές φορές μολύνουν το υπέδαφος ή μέσα από την πλύση των υλικών καταλήγουν στη θάλασσα.
- Δημιουργία αποβλήτων: Ένας απίστευτα μεγάλος όγκος υφασμάτων και ρούχων που δεν χρησιμοποιούνται καταλήγει να αποτεφρώνεται ή να απορρίπτεται σε ειδικούς χώρους υγειονομικής ταφής (χωματερές ρούχων).
Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τις συνέπειες της βιομηχανίας της μόδας στον πλανήτη, τα ζώα, και τον άνθρωπο, μπορείτε να παρακολουθήσετε το ντοκιμαντέρ «The true cost» στο Netflix. Μάθετε περισσότερα, εδώ: https://truecostmovie.com/
Στροφή στη βιώσιμη μόδα!
Αν θέλουμε να κάνουμε πιο βιώσιμες επιλογές στον τομέα της ένδυσης, δεν έχουμε παρά να ξεκινήσουμε από κάποια απλά βήματα:
- Επιλέγουμε να ανταλλάσσουμε τα ρούχα που δεν μας αρέσουν ή δεν φοράμε, με άλλα ρούχα που μας αρέσουν περισσότερο. Διοργανώνουμε ανταλλακτικά παζάρια ρούχων με τους φίλους μας και συμμετέχουμε σε ανταλλαγές ρούχων μέσω διαδικτύου μέσα από σχετικές ομάδες και εφαρμογές, όπως είναι το Depop (Βρείτε το εδώ: https://www.depop.com/ ). Μην ξεχνάμε: «Το σκουπίδι ενός ανθρώπου είναι θησαυρός για κάποιον άλλο!»
- Αγοράζουμε ρούχα δεύτερο χέρι. Τα καταστήματα με ρούχα δεύτερο χέρι γίνονται όλο και περισσότερα στη χώρα μας χρόνο με το χρόνο. Σε αυτά μπορούμε να προμηθευτούμε κάθε είδους προϊόντα ένδυσης, με διαφορετικά στιλ και από κάθε είδους εποχή της μόδας. Τα καταστήματα αυτά διαθέτουν μάλιστα συχνά ακόμη και εταιρείες μεγάλων οίκων μόδας σε πολύ καλές τιμές και μας δίνουν τη δυνατότητα να παίξουμε με το στιλ μας και να δοκιμάσουμε διαφορετικές τάσεις!
- Προμηθευόμαστε νέα ρούχα μόνο από εταιρείες αργής μόδας (slow fashion), εταιρείες δηλαδή που βασίζονται στις δημιουργίες ντόπιων σχεδιαστών μόδας που κατασκευάζουν με οικολογικές πρώτες ύλες λίγα κομμάτια κάθε περίοδο.
- Αγοράζουμε μόνο vegan προϊόντα ρουχισμού! Τα ρούχα που έχουν πρώτες ύλες ζωικής προέλευσης, όπως είναι το δέρμα, η γούνα και το μαλλί αποτελούν και αυτά κομμάτια της κτηνοτροφικής βιομηχανίας, η οποία είναι καταστροφική για το περιβάλλον, αφού παράγει κάθε είδους ρύπους (σε αέρα, νερό και γη) και κατασπαταλά πόρους (ενέργεια, νερό, πρώτες ύλες). Για αυτό το λόγο, είναι σημαντικό να επιλέγουμε ρούχα με πρώτες ύλες φυτικής προέλευσης, όπως είναι η κλωστική κάνναβη, η ψάθα, το βαμβάκι και τα λινά υφάσματα.
- Επιλέγουμε ρούχα που παράγονται κοντά στον τόπο που βρισκόμαστε. Μην ξεχνάμε ότι τα προϊόντα ένδυσης, όπως και κάθε άλλο προϊόν, ευθύνονται για τεράστια παραγωγή ρύπων μεταφορών, αφού συχνά έρχονται από την άλλη άκρη του πλανήτη. Για το λόγο αυτό, αν βρισκόμαστε π.χ. στην Ελλάδα, αγοράζουμε κυρίως ρούχα ελληνικής κατασκευής ή έστω ρούχα που έχουν παρασκευαστεί σε κοντινές χώρες.
- Κάνουμε στροφή στο μινιμαλισμό! Μία ακόμη ενδιαφέρουσα εναλλακτική για εμάς είναι να ακολουθήσουμε το ρητό «Less is more» (σε ελεύθερη μετάφραση: το λιγότερο είναι περισσότερο) και να δημιουργήσουμε μία ντουλάπα με λίγα αλλά επιλεγμένα κομμάτια. Η απόκτηση λίγων ρούχων θα μας κάνει να εκτιμήσουμε περισσότερο το κάθε ένα από αυτά και να μάθουμε να αναπτύσσουμε τη φαντασία και τη δημιουργικότητά μας φτιάχνοντας κάθε φορά διαφορετικούς συνδυασμούς από αυτά!
- Επιλέγουμε ρούχα από οργανικό βαμβάκι. Η επιλογή ρούχων από πρώτες ύλες βιολογικής καλλιέργειας, εφόσον αυτά είναι καινούρια, είναι ιδιαίτερα σημαντική, αφού τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στη συμβατική καλλιέργεια των υλικών αυτών είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικά για την ατμόσφαιρα. Μάλιστα, υπολογίζεται ότι η καλλιέργεια βαμβακιού είναι υπεύθυνη για το 18% της χρήσης φυτοφαρμάκων και το 25% της χρήσης εντομοκτόνων παγκοσμίως.
Εταιρείες βιώσιμης μόδας στην Ελλάδα!
Πάμε τώρα να δούμε κάποιες από τις αγαπημένες εταιρείες βιώσιμης μόδας που μπορούμε να βρούμε στη χώρα μας:
- Vathos Apparel
Το Vathos Apparel είναι μια ηθική εταιρεία που υποστηρίζει την οικολογική και κοινωνικά υπεύθυνη μόδα στη χώρα μας. Στόχος της είναι η παρασκευή ρούχων από οικολογικά υλικά (100% βιολογικό βαμβάκι). Με το μότο «αγάπα τη ντουλάπα σου αλλά και τον πλανήτη», το Vathos Apparel φέρνει έναν νέο οικολογικό αέρα στην ελληνική μόδα!
Μάθετε περισσότερα, εδώ: https://vathosapparel.com/about/
- 2WO + 1NE = 2
To 2WO + 1NE = 2 είναι ένα ηθικό ελληνικό πρότζεκτ με έδρα την Αθήνα, που έχει ως στόχο τη δημιουργία βιώσιμων ρούχων που θα μπορούν να φορεθούν για πολλά χρόνια. Τα ρούχα της εταιρείας παρασκευάζονται τοπικά από 100% οργανικές πρώτες ύλες και έχουν ιδιαίτερο ύφος και αισθητική.
Μάθετε περισσότερα, εδώ: https://2plus1equals2.com/shop
- The Upper Hand
Το The Upper Hand είναι μία οικογενειακή επιχείρηση βιώσιμης μόδας με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Η Upper Hand παρασκευάζει τα ρούχα της σε μια βιοτεχνία που φέρει πιστοποίηση GOTS (Global Organic Textile Standard, δηλαδή Παγκόσμιο Πρότυπο Βιολογικών Προϊόντων Κλωστοϋφαντουργίας), γεγονός που σημαίνει ότι 100% των πρώτων υλών είναι βιολογικής καλλιέργειας.
Μάθετε περισσότερα, εδώ: https://the-upperhand.com/shop/
- Mikrovouti
Το mikrovouti είναι μία ελληνική εταιρεία βιώσιμης μόδας, που δημιουργεί πετσέτες παραλίας από αναγεννημένο ή οργανικό βαμβάκι με πιστοποίηση GOTS. Ακόμα, το mikrovouti κατασκευάζει πουγκιά, t-shirts αλλά και μπλουζάκια, τα οποία ράβονται από το κοινωνικό εργοστάσιο μόδας SOFFA (www.soffa.gr) που εκπαιδεύει και προσλαμβάνει επιζώντες της εμπορίας ανθρώπων αλλά και πρόσφυγες και τους βοηθά στην ενσωμάτωσή τους στην κοινωνία. Τα προϊόντα αυτά, παρασκευάζονται από βιώσιμο ελληνικό βαμβάκι.
Μάθετε περισσότερα, εδώ: https://el.mikrovouti.com/sustainability
- Alchimia Vegan Shoes
Τα οικολογικά παπούτσια της εταιρείας Alchimia παρασκευάζονται από πρώτες ύλες που έχουν συλλεχθεί από εγκαταλελειμμένα στο περιβάλλον υλικά, με βάση τη φιλοσοφία του zero waste και δεν περιέχουν συστατικά ζωικής προέλευσης. Δημιουργός τους είναι η σχεδιάστρια μόδας Νικόλ Δαλάτση.
Μάθετε περισσότερα, εδώ: https://www.facebook.com/alchimiaveganshoes
- 3Quarters
Η εταιρεία 3Quarters δημιουργήθηκε στην Ελλάδα από δύο αδέρφια και έχει σαν στόχο την δημιουργία προϊόντων βιώσιμης μόδας μέσω της επαναχρησιμοποίησης υλικών. Έτσι, στην εταιρεία θα βρούμε τσάντες και αξεσουάρ που παρασκευάζονται από υλικά όπως είναι οι αδιάβροχες τέντες μπαλκονιών που κανονικά θα απορρίπτονταν στα σκουπίδια.
Μάθετε περισσότερα, εδώ: https://3quarters.design/sustainability/materials/
